Japonca Ses Yapısı

tarafından **GaZeRocK** C.tesi Ekim 25, 2008 4:30 am

Ses Yapısı
Japoncada ünlü ses(yarı ünlü),ünsüz ses ve bu seslerin dışında özel ses olarak(hatsuon, sokuon, chôinon)adlandırabileceğimiz ses birimleri olmak üzere üç ayrı ses birimi vardır. Bu üç çeşit ses birimitek başına ya da iki ayrı çeşit bir araya gelerek “haku” adı verilen birimi oluştururlar.
Japoncanın sesletimi hece sistemine dayalıdır. Japonca, açık hecelerden oluşan bir dildir. Hece, V,CV olmak üzere iki biçimde oluşur. Bunun dışında, tek başına hece olarak algılanan ”n” sesi vardır. ”n” kapalı hece özelliğine sahiptir.”Haku” Japoncaya özgü bir kavrmdır ve hemen hemen her bir “haku” aynı uzunlukta sesletilme özelliğine sahiptir.
Ni+ho+n= 3 haku
Ni+p+po+n= 4 haku
Japonca sesletim sistemini oluşturan yaklaşık 100 ses birimi vardır. Diğer dillerle karşılaştırıldığında bu sayı çok azdır. Dolayısıyla, bu Japoncanın önemli özelliklerinden birisidir.
Japoncada yazılışları aynı olan sözcüklerin anlamının belirlenmesinde vurgu önemli bir rol oynar.
Hashi - yemek çubuğu
Hashi – köprü
Yanlış vurgu yapıldığında sözcük anlamı değişiceği için bu konuya dikkat edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, Japoncada vurgu, anlam ayırt edici özelliğe sahiptir.
Sözcükler
Japoncanın söz varlığında yer alan sözcükler “wago”,”kango”,”gairaigo”,”konshugo” olmak üzere dörde ayrılır. “Wago”, Japonca kökenli sözcüklere verilen addır.”Kango”, 5-6yy.’dan 15-16yy.’a kadar yazı (kanji) ilebirlikte giren sözcüklerdir. Bu sözcükler günümüz Japonca varlığının %60’ını oluşturur. 16-17 yy.’dan itibaren Portekizce, Flemenkçe , Almanca, Fransızca, İngilizce gibi Avrupa dillerindenjaponcaya giren sözcüklere “gairaigo” denir.
Günümüzde de bu tür alıntı sözcükler ağırlıklı olarak İngilizceden Japoncaya girmeye devam etmektedir.” Bôrupen (ball point pen) “ gibi Japonların İngilizceden esinlenerek anadillerinde kullandıkları sözcükler de alıntı sözcükler kapsamında ele alınmaktadır.
“Konshugo” ise “wago+kango”,”wago+gairaigo” gibi iki sözcük türünün birleşimi ile ortaya çıkan sözcüklerdir.
Wago =旅 tabi(gezi), 海辺 umibe(sahil)
Kango= 旅行 ryokou(gezi), 海岸 kaigan(sahil)
Gairaigo=トラベルtoraberu(gezi), ビーチ biichi
Konshugo=スキー旅行 Sukii ryokou(kayak gezisi, パタラ海岸 Patara kaigan(Patara sahili)

Japoncada Haku kavramı
Jponcanın ses yapısını incelediğimizde,(1)ünlü,(2)ünsüz+ünlü,(3) özel ses birimi olmak üzere üç yapıdan söz edebiliriz. (2)’deki yapı, ‘yarı ünlü+ünlü’ ve ‘(ünsüz+yarı ünlü) + ünlü’ yapılarınıda içerir.(3)’deki özel ses birimi,’ nazal /n/’,’ikiz ünsüz’ ve ‘uzun ünlü ‘olmak üzere üç öğeyi kapsar. Bu ses yapısına göre Japonca ‘ Niihongo’ sözcüğü Ni-ho-n-go(CV-CV-özel ses birimi - CV ) biçiminde dört ses biriminden oluşan bir sözcüktür ve her bir hece hemen hemen aynı uzunlukta söylenir.Bu yapıya Japoncada HAKU denir. Her bir Haku bir sesbirim değerindedir.
Torukojin(= Türk)
To-ru-ko-ji-n à ( 5 HAKU) à CV-CV-CV-CV-özel sesbirim
Zasshi(=dergi)
Zas- shi(2 hece) à CVC-CV
Za-s-shi(3 HAKU) à CV-özel sesbirim- CV
Okaasan(okâsan=anne)
O-kâ-san(3 hece) à V-CV-CVC
O-ka-a-sa-n(5 HAKU) à V-CV-özel sesbirim - CV-özel sesbirim
‘HAKU’ yu Oluşturan Sesbirimler
1)Ünlü
Japoncada 5 temel sesbirim vardır.
1)a | 2) i | 3)u | 4) e | 5) o
2)Ünsüz+Ünlü
‘Ünsüz+Ünlü ‘ biçimini oluşturan 95 haku birimi vardır. Daha önce belirtildiği gibi her haku bir sesbirim değerindedir. Örneğin,/ka/ Türkçede k+a olamak üzere 2 sesbirimden oluşurken, Japoncada bir ses birimdir.
3)Özel Sesbirim
a) Nazal Her zaman tek başına bir Haku oluşturur.
İsshôkenmei à i- s -sho – o – ke – n-me-i
Yukardaki örnekte, Japonca hece sisteminde yer alan özel ses birimler altı çizili ve koyu fontla belirtilmiştir